Đổi pin EV chỉ mất 2 phút, cuộc đua tủ tăng tốc

Lúc 12h, Trần Trí Nam, 23 tuổi, nhân viên giao hàng, dừng lại quầy đổi ắc quy của Selex Motors trên đường Đào Duy Anh (P. Đức Nhuận, TP.HCM), đổi 3 cục pin cạn lấy 3 cục đã sạc đầy.

Selex Motors, nhà cung cấp giải pháp logistics, đã ký thỏa thuận hợp tác với Lazada Logistics để triển khai xe máy điện cho hoạt động giao hàng tại TP.HCM và Hà Nội. Công ty áp dụng phương pháp tiếp cận trực tiếp tới các tài xế vận tải nhằm mở rộng cơ sở người dùng cho tủ đổi pin.

Ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Giám đốc điều hành Selex Motors, cho biết phí đổi ắc quy tại các trạm (đã bao gồm VAT) là 8.000 đồng/bình 1 lần đổi. Công ty đặt mục tiêu có 300 tủ đổi pin trên toàn quốc vào năm 2026 và dự kiến ​​có 3.000 tủ vào năm 2028.

Hiện tại, việc sạc pin cho xe điện mất trung bình từ 6-8 giờ, trong khi việc thay pin chỉ mất 2 phút, nhanh hơn so với việc đổ xăng bằng xăng truyền thống.

Trạm sạc và thời gian sạc đóng vai trò quan trọng trong quá trình điện khí hóa phương tiện giao thông. Một cuộc khảo sát năm 2024 do Chợ Tốt Xe phối hợp với KPMG thực hiện chỉ ra rằng yếu tố quan trọng nhất tạo nên sự thành công của hệ thống trạm sạc là khả năng sạc nhanh. Do đó, thị trường tủ đổi pin xe điện được coi là có nhiều triển vọng.

Theo Mordor Intelligence, quy mô thị trường cho mô hình trao đổi pin ở Đông Nam Á ước tính đạt 0,71 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến ​​sẽ đạt 3,03 tỷ USD vào năm 2030. Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm dự kiến ​​là 34,57% trong giai đoạn 2025-2030.

Nhiều công ty đang có động thái tham gia vào thị trường tủ trao đổi pin sinh lời.

Vào tháng 7, TMT - EGREEN (công ty thành viên của TMT Motors) đã công bố kế hoạch triển khai dự án trạm đổi pin trên toàn quốc. Các trạm có thể thay đổi quy mô linh hoạt từ 5 đến 72 pin mỗi trạm, phù hợp với nhiều quy mô địa điểm, bao gồm các khu chung cư, hộ gia đình, nhà cho thuê hoặc trạm nhiên liệu hiện có.

Các trạm sử dụng nguồn điện 220V, tương thích với hạ tầng điện dân dụng thông dụng của Việt Nam. Công ty tuyên bố quá trình thay pin chỉ mất 1-2 phút.

Honda Việt Nam cũng đã triển khai dịch vụ đổi pin cho mẫu xe máy điện CUV e thông qua 19 đại lý ủy quyền tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng bắt đầu từ tháng 7 năm 2025. Khách hàng thuê CUV có thể đổi pin miễn phí tại các đại lý này.

Có thể thay pin xe điện chỉ trong 20 giây không?

Tập đoàn Phát triển Trạm sạc Toàn cầu V-Green (thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn VinGroup) không giấu giếm tham vọng phát triển nhanh chóng hệ thống tủ đổi pin.

Tại một sự kiện gần đây, Giám đốc điều hành của V-Green, Nguyễn Thanh Dương, xác nhận hàng trăm điểm sạc sẽ xuất hiện trên vỉa hè ở TP.HCM và Hà Nội vào quý 4 năm 2025.

Một số địa phương đã chuẩn bị sẵn địa điểm thuận lợi để thu hút công ty này thiết lập cơ sở hạ tầng thu phí. V-Green đã hợp tác với các nhà bán lẻ lớn trong nước để tận dụng một phần không gian thương mại của họ làm trạm sạc và tủ đổi pin.

Ban đầu, công ty đặt mục tiêu phát triển 150.000 tủ đổi pin trên toàn quốc, với khoảng cách giữa các tủ là 150 mét. Đáng chú ý là quá trình thay pin chỉ mất 10-20 giây.

Đại diện của V-Green cho biết rằng việc chuyển đổi khoảng 80 triệu xe hai bánh sang điện sẽ cần 500.000 tủ đổi pin trên toàn quốc. Tổng mức đầu tư vào cơ sở hạ tầng tủ trao đổi pin và pin có thể vượt quá 60 tỷ USD, một con số khổng lồ.

Để giải quyết thách thức tài chính, V-Green đã giới thiệu mô hình nhượng quyền cho tủ đổi pin.

V-Green sẽ bán 1 tủ đổi pin kèm 11 cục pin sạc sẵn với giá khoảng 200 triệu đồng cho nhà đầu tư. Ban đầu, công ty yêu cầu chủ đầu tư chỉ phải trả trước 20% chi phí ban đầu (khoảng 40 triệu đồng) để mua tủ. 80% còn lại có thể trả góp không lãi suất.

Dương ước tính với mức phí hoán đổi 9.000 đồng/pin cho người dùng, nhà đầu tư tủ có thể hòa vốn sau 2,5-3 năm.

Chỉ riêng tại TP.HCM, kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy sang điện, tập trung vào các tài xế giao hàng và sử dụng công nghệ, là một thị trường quan trọng để phát triển tủ đổi pin.

Nguyễn Quỳnh Phương từ RMIT Việt Nam, lưu ý rằng TP.HCM hiện chỉ có khoảng 600 điểm sạc xe điện công cộng và khoảng 50 trạm đổi pin. Cơ sở hạ tầng sạc này đáp ứng chưa đến 10% nhu cầu dự kiến ​​cho 350.000-400.000 xe máy điện vào năm 2028.

Trong khi đó, những người lái xe hai bánh sử dụng công nghệ thường di chuyển 80-120 km mỗi ngày (gấp 3-4 lần so với người dùng bình thường). Cơ sở hạ tầng sạc không đủ sẽ hạn chế hiệu quả hoạt động của phương tiện. Việc đổi pin rút ngắn thời gian chờ đợi, từ đó cải thiện thu nhập của họ.

Hoàng Hiệp